Zo beïnvloedt koffie jouw energieniveau én je hormonen

Koffie en energie. Voor veel mensen is het de start van de dag: een lekkere kop koffie. Of twee. Of vijf. Even wakker worden terwijl je je klaarmaakt voor je werkdag. Maar merk je dat je in de loop van de dag eigenlijk steeds vermoeider raakt? Of dat je ’s avonds maar moeilijk in slaap komt of goed kunt doorslapen, ondanks dat je echt moe bent?

Dan is het misschien tijd om serieus naar je koffieritueel te kijken.

Koffie geeft energie. Toch?

Ja, en nee. Hier is geen zwart-wit antwoord op te geven, zoals eigenlijk over alles wat met voeding te maken heeft. In één van mijn eerste blogs heb ik hier ook over geschreven.

Het ligt wat ingewikkelder om er een ja óf nee antwoord op te geven. Koffie geeft je namelijk tijdelijk een boost. Gedurende de dag bouwt je lichaam een stofje op in je hersenen: adenosine. Dat is eigenlijk je natuurlijke vermoeidheidssignaal. Hoe meer adenosine er is, hoe vermoeider je je voelt.

Cafeïne lijkt qua structuur op adenosine, en gaat op dezelfde ‘receptoren’ in de hersenen zitten. Hierdoor blokkeert het letterlijk het signaal van vermoeidheid. Je voelt je daardoor tijdelijk alerter, terwijl die vermoeidheid er nog steeds is. Je voelt het alleen voor een tijdje minder goed.

Zodra de cafeïne is uitgewerkt, komt die adenosine alsnog binnen, vaak allemaal tegelijk. En dan komt de bekende energiedip.

Daarnaast stimuleert cafeïne ook je stress-as, ook wel de HPA-as genoemd (hypothalamus-hypofyse-bijnier-as). Dat klinkt ingewikkeld, maar het betekent simpel gezegd dat je hersenen een seintje geven aan je bijnieren om stresshormonen aan te maken zoals cortisol en adrenaline.

Dat geeft je een wakker en alert gevoel. Maar het is geen echte duurzame energie en zeker niet gezond voor je op langer termijn. Het is als het ware energie die je even leent van morgen.

Wat als je die stress-as te vaak ‘aan’ zet?

Als je regelmatig koffie drinkt, zeker op een moment dat je lichaam eigenlijk rust nodig heeft, dan blijft je HPA-as geactiveerd. Je lichaam zit dan continu in een soort lichte vecht-of-vluchtstand.
Dat kan op de lange termijn zorgen voor:

• bijniervermoeidheid (je hebt steeds méér koffie nodig om je oké te voelen)
• verstoorde slaap-waakritmes
• verhoogde ontstekingsgevoeligheid
• uitputting van nutriënten zoals magnesium en vitamine B5 (zeer onderschat effect van koffie)

Maar er gebeurt nog iets.

Je stress-as beïnvloedt ook je andere hormonen

De HPA-as is de basis van je hormonale systeem. Als die te veel onder druk staat, gaat je lichaam keuzes maken: overleven eerst, en later is er plaats voor voortplanten en herstellen. Dat betekent dat je andere hormoonassen, zoals:

• de HPT-as (je schildklier-as)
• en de HPG-as (je geslachtshormonen)

…minder de ruimte krijgen om te functioneren zoals bedoeld. En dat kun je merken aan bijvoorbeeld:

• verminderde vruchtbaarheid of libido
• een trage schildklierwerking (kou, gewichtstoename, traag herstel)
• stemmingsklachten of PMS
• uitblijvende fysieke of mentale herstelprocessen

Allemaal terwijl je gewoon denkt: “Ik heb mijn koffie toch gehad?”

En hoe zit het met slapen?

Koffie blijft minstens 8 uur actief in je lichaam. Dus ook als je om 16:00 uur je laatste bakje drinkt, kan dat ’s avonds nog invloed hebben op je slaapkwaliteit.
Je valt misschien wel in slaap, maar je komt minder diep in je slaapfasen. Terwijl dat juist is waar je lichaam zich herstelt. Geen diepe slaap = geen echte duurzame energie.

Wat kun je doen volgens de orthomoleculaire visie?

Ik zeg tegen mijn cliënten niet dat je nóóit meer koffie mag drinken. Maar het is belangrijk dat jij de baas blijft over je energie, en niet je koffie. In mijn praktijk kijken we samen:

• hoeveel cafeïne jouw lichaam aankan
• of je stress-systeem (HPA-as) al overbelast is
• hoe we jouw bijnieren, schildklier en geslachtshormonen kunnen ondersteunen
• welke voeding, rust en suppletie jouw energiebalans kunnen herstellen

Want echte energie komt niet uit een kopje, maar uit balans.

Conclusie over koffie en energie

Als je voelt dat je lichaam steeds meer moeite heeft met bijhouden, of je koffie nodig hebt om ‘normaal’ te functioneren, dan is het tijd om even stil te staan.
Ik help jou om jouw energie op een natuurlijke manier terug te vinden, zonder afhankelijk te zijn van cafeïne.

Conclusie: blijf zeker genieten van je kopje koffie, of bakkie pleur – maar laat het niet de baas zijn over je energie. Je lichaam heeft meer in huis dan je denkt.